Ülkemizde 06 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli meydana gelen depremde bazı sağlık tesisleri tamamen veya kısmen hasar görmüştür. Bu nedenle, afetlerde ve acil durumlarda 2. ve 3. Basamak sağlık hizmet sunucularına bağlı sağlık hizmeti sunan sahra ek hizmet birimleri kurulmuştur. Uygulamada birliğin sağlanması amacıyla söz konusu birimlerin işleyişine yönelik belirlenen esaslar aşağıda yer almaktadır.
A) Sahra Ek Hizmet Birimleri
(1) Bakanlıkça afet ve acil durumlarda ihtiyaca binaen hizmet gereklerine göre ikinci veya üçüncü basamak kamu sağlık tesislerine bağlı sahra ek hizmet birimleri oluşturabilir. Sahra ek hizmet birimlerinin görevi, türlerine ve bağlı olduğu hastanenin hizmet rollerine uygun olarak tıbbi hizmetlerin hasta hakları ve çalışan güvenliği, hasta mahremiyeti ve veri gizliliğine göre özen gösterilerek sunulması esastır.
(2) Sahra ek hizmet birimlerinin, kapasite ve ihtiyaca göre yönetiminden ve hizmetin yürütülmesinden sorumlu olarak başhekim yardımcısı veya sorumlu hekim görevlendirilir. Diğer hizmetleri yürütmek üzere sağlık bakım hizmetleri sorumlusu, idari hizmetler sorumlusu görevlendirilebilir. Sağlık bakım hizmetleri ve idari hizmetler için tek kişi görevlendirilebilir.
(3) Bu birimlerde; acil, cerrahi müdahale, laboratuvar, görüntüleme, doğumhane, ayaktan ve yataklı sağlık ek hizmet biriminin kapasitesine uygun olarak asgari düzeyde personel ve donanım bulundurulmalıdır. Sahra ek hizmet biriminde çalışan personelin formaları ayırt edici şekilde olmalıdır.
(4) Hizmetin ihtiyaçlarına göre uzmanlık dalı ve unvanlarda uzman tabip ve sağlık personeli ile destek personeli görevlendirmesi yapılabilir. Görevlendirme yapılacak uzmanlık dalları, görevlendirilecek personel, görevlendirmenin usulü ve süresi, verilecek hizmetin kapsamı ilgili mevzuatına uygun olarak yapılır. Nöbet hizmetinin yürütülmesine ilişkin hususlar bağlı olduğu sağlık tesisi tarafından yürütülecektir.
(5) Sağlık tesisine bağlı olarak faaliyet gösteren ek hizmet birimlerinde ilgili işlemler bağlı sağlık tesisinin sahip olduğu hizmet rolü üzerinden yürütülür. (6) Sahra ek hizmet biriminin çalışma saatleri 24 saat esasına göre düzenlenir. (7) Sahra ek hizmet biriminde organizasyon şeması örneği ekte yer almaktadır.
B) Ayaktan Sağlık Hizmetleri
Poliklinik hizmetleri; ayaktan muayene, tetkik, teşhis ve tedavi hizmetlerinin yapıldığı ilk müracaat üniteleridir. Sahra ek hizmet biriminde ihtiyaç duyulan uzmanlık dallarında poliklinik oluşturulur. İhtiyaç olduğu takdirde aynı dalda birden fazla poliklinik de açılabilir. Acil hizmetler ihtiyaca göre 24 saat esasına göre yürütülür. Acil vakalarda ilk müdahaleyi müteakip, yatırılması gereken hastalar mevcut imkânlarla en seri şekilde servise, bağlı bulundukları sağlık tesisine veya en yakın yataklı sağlık tesisine gönderilir.
C) Yataklı Sağlık Hizmetleri
Servis hizmetleri ve yoğun bakım hizmetleri fiziki imkânlar doğrultusunda sahra ek hizmet biriminde karşılanır. Servis hizmetleri ihtiyacının ve ilk müdahale yapıldıktan sonra yoğun bakım hizmeti ihtiyacının karşılanamadığı durumlarda en seri şekilde bağlı bulundukları sağlık tesisine veya en yakın yataklı sağlık tesisine gönderilir. Yoğun bakımda hayati fonksiyonları izleyecek ve gereğinde destekleyecek cihazlar bulundurulur.
D) Teşhis ve Tedaviye Yönelik Hizmetler
Sahra ek hizmet birimlerinde görevli hekimler tarafından talep edilen tahlil, tetkik ve görüntüleme hizmetleri sahra ek hizmet birimlerinde yapılır. Röntgen ve Laboratuvar Hizmetleri mevcut koşullarda yapılamıyorsa, bağlı oldukları sağlık tesisinde veya en yakın sağlık tesisinde yapılarak sonuçlar ilgili polikliniğe bildirilir. Cerrahi müdahale hizmetleri, diyaliz hizmetleri ve doğumhane hizmetleri ilgili uzmanlarca personel, tıbbi cihaz ve fiziki koşulların elverdiği nispette yapılabilir.
E) Eczane ve Tıbbi Sarf Malzeme Hizmetleri
(1) Hastalara verilecek ilaçlar usulüne uygun olarak hazırlanır ve ilgililere teslimi sağlanır.
(2) İhtiyaç olan ilaç ve tıbbi sarfın temini bağlı olduğu sağlık tesisi tarafından yapılır.
(3) Sahra ek hizmet birimine teslim edilen ilaç ve tıbbi sarf malzemelerin kayıtları ve kullanımı mevzuatına uygun olarak yürütülür.
F) Hastane Bilgi Yönetim Sistemleri Hizmetleri
(1) Ek hizmet birimi bağlı olduğu sağlık tesisinin HBYS alt yapısını kullanır ve ÇKYS kodu üzerinden çalışır.
(2) Medula-tesis kodu olmadığı için e-reçete ve e-rapor bilgileri bağlanılan sağlık tesisi üzerinden gönderilir.
(3) MHRS’den cetvel açmaları için alt birim tanımlamaları yapılabilir. Bağlanılan hastane üzerinden hekim görevlendirilmelerinde HBYS firmaları tarafından tanımlama yapılmalıdır.
G) Temizlik Hizmetleri
(1) Sahra ek hizmet biriminin temizlik hizmetleri bağlı olduğu sağlık tesisinin kadrosu tarafından yürütülür. İhtiyaç durumunda il sağlık müdürlüğü tarafından farklı sağlık tesisinden görevlendirmeler yapılabilir.
(2) Bu hizmetlerin yürütülmesinde ihtiyaç duyulacak personelin planlaması sahra ek hizmet birimi ve bağlı olduğu sağlık tesisi yönetimi tarafından yapılır.
H) Güvenlik Hizmetleri
(1) Sahra ek hizmet biriminin güvenlik hizmetleri bağlı olduğu sağlık tesisinin kadrosu tarafından yürütülür. İhtiyaç durumunda il sağlık müdürlüğü tarafından farklı sağlık tesisinden görevlendirme yapılabilir.
(2) Bu hizmetlerin yürütülmesinde ihtiyaç duyulacak personelin planlaması sahra ek hizmet birimi ve bağlı olduğu sağlık tesisi yönetimi tarafından yapılır.
I) Yemek Hizmetleri
(1) Sahra ek hizmet biriminin yemek hizmetleri bu birimlerde oluşturulacak uygun mekânlarda bağlı olduğu sağlık tesisi tarafından yürütülür.
İ) Lojistik Hizmetleri
(1) Sahra ek hizmet biriminin araç ihtiyacı bağlı olduğu sağlık tesisi tarafından karşılanır. İhtiyaç durumunda il sağlık müdürlüğü tarafından araç görevlendirmesi yapılabilir.
J) Hasta Kayıt Kabul Hizmetleri
(1) Sahra Ek Hizmet Birimlerinin hasta kayıt kabul hizmetleri bağlı olduğu sağlık tesisinin kadrosu tarafından yürütülür. İhtiyaç durumunda il sağlık müdürlüğü tarafından farklı sağlık tesisinden görevlendirme yapılabilir.
(2) Bu hizmetlerin yürütülmesinde ihtiyaç duyulacak personelin planlaması sahra ek hizmet birimi ve bağlı olduğu sağlık tesisi yönetimi tarafından yapılır. Burada belirtilmemiş hususlarda genel mevzuat hükümleri uygulanır. Sahra ek hizmet birimlerinin işleyişinde yukarıda belirtilen usul ve esaslara göre işlem tesis edilmesi hususunda, Bilgilerini ve gereğini rica ederim.
Prof. Dr. Sabahattin AYDIN
Bakan a.
Bakan Yardımcısı