Savunma, Büro ve Destek Hizmetleri Sendikası (SAVDESSEN) Başkanı Tuncay Cengiz, 2021 ve 2022’deki maaş artışları ve gerçekleşen enflasyon çerçevesinde devlet memurlarının ciddi kayıplar yaşadığı ifade etti ve “Kayıpları gidermek için, memurlara acilen yüzde 17,90 ila yüzde 20 oranında seyyanen zam yapılması şart olmuştur” dedi.
TÜİK enflasyon oranlarını, toplu sözleşmelerdeki memur maaş oranlarını ve gerçekleşen memur maaş artışlarını karşılaştıran Cengiz'in açıklamaları şöyle:
ENFLASYON FARKI DAHİL YÜZDE 41,69
“Malum olduğu üzere 2021 yılı memur maaş artışlarını içeren 5'inci Dönem Toplu Sözleşme müzakerelerinde yetkili konfederasyonun masadan kalkarak meydanı Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna bırakmıştı. Hakem Kurulu da memurlar için 2021 yılı için yüzde 3+3 maaş artışı öngörmüştü.
TÜİK tarafından 2021 yılı TÜFE oranı yüzde 36,08 olarak belirlenmiş, memurlara Ocak 2021 ayında enflasyon farkı dahil yüzde 7,33, Temmuz 2021’de ise enflasyon farkı dahil yüzde 8,45 maaş artışı verilmişti.
2022 yılı memur maaş artışları 6'ncı Dönem Toplu Sözleşmeye dahildi. 6'ncı Dönem Toplu Sözleşme, yetkili konfederasyon ile hükümet arasında Ağustos 2021 ayı içerisinde imzalanmış, 23 Ağustos 2021 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmıştı.
6'ncı Dönem Toplu Sözleşmeye göre, 2022 yılı için yüzde 5+7 memur maaş artışı öngörülmüş, hükümette Ocak 2022’de yüzde 2,5 ekleme yapmıştı.
TÜİK tarafından 2022 yılı TÜFE oranı yüzde 64,27 olarak belirlenmiş, memurlara Ocak 2022 ayında enflasyon farkı dahil yüzde 30,50, Temmuz 2022 ayında ise enflasyon farkı dahil yüzde 41,69 maaş artışı verilmişti.
ORTALAMA KAYIP
Şimdi bu verilere göre, 1 Ocak 2021 tarihindeki 1000 TL'nin, 31 Aralık 2022 tarihinde ne olduğuna bir bakalım.
1000 TL, memur maaş artışlarına göre 2152,3 TL, yıllık enflasyon oranına göre 2235,4 TL olması gerekiyor. Üç aşağı beş yukarı birbirine yakın gibi gözüküyor. Ancak, en düşük memur maaşında dahi aylık yaklaşık 850 TL, yıllık yaklaşık 10 bin TL kayıp oluşuyor. Bunu da gözden kaçırmamak gerekiyor. Ayrıca, maaş artışları altı ayda bir yapıldığı için, örneğin 2022 yılı ilk altı ayında memurlar ortalama 1,15 maaş kaybetmişlerdi. Bu verilere göre, Devlet memurları zam ve refah payı almamış, sadece TÜİK'in açıkladığı enflasyon oranında artış almış gözüküyor.
‘ÜLKE BÜYÜYOR AMA BÜYÜYEN MEMURLAR DEĞİL’
Ülkemiz, TÜİK verilerine göre 2021 yılında yüzde 11,4, 2022 yılında ise yüzde 5,6 oranında büyümüş gözüküyor. Ülkenin ekonomik büyümesi, vatandaşların daha refah içerisinde yaşaması demek aslında. Biz de öyle midir? Bir bakalım.
Ekonomi büyümüş, biz devlet memurları enflasyon oranı kadar büyümüşüz, yani yerimizde saymışız, ülkenin büyümesinden yani refahtan pay alamamışız. Bu ne demek derseniz, Gayri Safi Yurtiçi Milli Hasıla içindeki payımız basit bir hesapla 2021 ve 2022 yıllarında toplam %17,96 küçülmüş. Yani, ülke büyüyor ama büyüyen memurlar değil.
‘HER ŞEY AYAN BEYAN ORTADA’
Türk-İş Şubat 2023 ayı için, dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarını yani açlık sınırını 9 bin 425,15 TL, gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim,ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarını yani yoksulluk sınırını 30 bin 700,83 TL olarak açıkladı.
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığının yayımladığı 24 Şubat 2023 tarihli raporda yer alan “Seçilmiş Ücret ve Aylıklara İlişkin Bazı Göstergeler” tablosunda, En Düşük Memur Maaşı 10 bin 441,9 TL, Ortalama Memur Maaşı ise 12 bin 200,5 TL olarak gösterilmiş.
TÜİK tarafından Ocak 2023 ayı enflasyon oranı yüzde 6,65, Şubat 2023 ayı enflasyon oranı yüzde 3,15 olarak açıklandı. Toplamda yüzde 10,01.
Daha şubat ayında toplu sözleşmenin öngördüğü artış eridiği gibi ilave artış ve 2022 yılı enflasyon farkına da şimdiden girdik.
Mart, Nisan, Mayıs ve Haziran'da çıkabilecek enflasyonun etkilerini düşünemiyorum. Alım gücü konusuna hiç girmiyorum. İliklerimize kadar hissediyoruz zaten. Yani, her şey ayan beyan ortada. Son söz; kayıpları gidermek için, memurlara acilen yüzde 17,90 ila yüzde 20 oranında seyyanen zam yapılması şart olmuştur.”