Çoğu kamu personelinin memuriyet hayatına başladıktan sonra karşılaştığı ilk şey sendikalardır, hangi sendika olduğu önemli değil tüm sendikalar ilk günlerde kendi sendikalarının neden tercih edilmesi gerektiğini sağlayacakları avantajlardan, kamu personelleri adına yaptıkları çalışmalardan bahsederek yeni üye kazanımı elde etmeye çalışır. Bu dönem ilerleyen zamanlarda da çoğunlukla ikili ilişkiler çıkarlar veya arkadaşlık bağları ile oluştuğunu çoğu kamu personeli zamanla öğrenir. Tabiî ki de sendikalaşmanın önemini bilerek kazanım elde etme adına ekonomik, sosyal veya güvenlik duygusu adına sendikalara bilerek üye olanlarda olmaz değil. Peki kamu personelleri sendikalara nasıl üye olur? veya hangi kamu personelleri üye olabilir? yada üyelik nasıl sonlandırılabilir bu yazımızda onları inceleyeceğiz.
Sendika üyeliği nasıl kazanılır?
- Sendikalara üye olmak kamu personelinin en doğal haklarındandır ve tüm kamu personeline serbesttir.
- Kamu görevlileri çalıştıkları işyerinin girdiği hizmet kolunda uygun bir sendikaya üye olabilirler.
- Sendikaya üyelik, kamu görevlisinin üç nüsha olarak doldurup imzaladığı üye formu ve sendikanın kamu görevlisini kabul etmesi ardından başlar.
- Üyelik başvurusu, sendika tarafından en çok otuz gün içinde reddedilmediği takdirde üyelik kabul edilmiş sayılır.
- Geçerli bir sebep gösterilmeden üyeliği kabul edilmeyen kamu görevlisinin, bu kararın kendisine tebliğinden itibaren otuz gün içinde iş davalarına bakmakla görevli mahallî mahkemede dava açma hakkı vardır.
- Sendika, üyeliğe kabul edilen kamu görevlisinin başvuru belgesinin bir örneğini üyenin kendisine verir, bir örneği sendikada kalır, bir örneğini üyelik ödentisine esas olmak ve dosyasında saklanmak üzere onbeş gün içinde işverene gönderir.
- Tek sendikaya üye olunabilir. Birden çok sendikaya üyelik halinde sonraki üyelikler geçerli değildir.
- Aynı tarihli birden fazla üyeliğe ilişkin bildirimler dikkate alınmaz ve bu husus kamu işvereni tarafından ilgiliye ve sendikalara yazılı olarak bildirilir.
Sendikalara kimler üye olamaz?
- Bu Kanuna göre kurulan sendikalara üye olamayacaklar;
- Cumhurbaşkanlığı merkez teşkilatında, bağlı kurullarında ve Diyanet İşleri Başkanlığı, Savunma Sanayi Başkanlığı ile İletişim Başkanlığı hariç olmak üzere bağlı kuruluşlarında, Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliğinde çalışan kamu görevlileri,
- Yüksek yargı organlarının başkan ve üyeleri, hâkimler, savcılar ve bu meslekten sayılanlar,
- Bakanlar, bakan yardımcıları, bu Kanun kapsamında bulunan kurum ve kuruluşların başkanları, genel müdürleri, daire başkanları ve bunların yardımcıları, yönetim kurulu üyeleri, merkez teşkilâtlarının denetim birimleri yöneticileri ve kurul başkanları, hukuk müşavirleri, bölge, il ve ilçe teşkilâtlarının en üst amirleri ile bunlara eşit veya daha üst düzeyde olan kamu görevlileri, belediye başkanları ve yardımcıları,
- Yükseköğretim Kurulu Başkan ve üyeleri ile Yükseköğretim Denetleme Kurulu Başkan ve üyeleri, üniversite ve yüksek teknoloji enstitüsü rektörleri, fakülte dekanları, enstitü ve yüksek okulların müdürleri ile bunların yardımcıları,
- Mülkî idare amirleri,
- Silahlı Kuvvetler mensupları,
- MİT mensupları,
- Bu Kanun kapsamında bulunan kurum ve kuruluşların merkezi denetim elemanları,
- Emniyet hizmetleri sınıfı
- Ceza infaz kurumlarında çalışan kamu görevlileri,
- Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığında görevli subay, sözleşmeli subay, astsubay, sözleşmeli astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve sözleşmeli erler,
Üye olamazlar ve sendika kuramazlar.
Sendika üyeliği nasıl sonlandırılır?
- Her üye üyelikten istediğinde çekilebilir.
- Üyelikten çekilme, çekilmek isteyen kamu görevlisi tarafından, üç nüsha olarak doldurulup imzalanan üyelikten çekilme bildiriminin kurumuna verilmesi ile gerçekleşir.
- Kurum görevlisi, kayıt numarası ile tarih verilen çekilme bildiriminin bir nüshasını derhal üyeye vermek zorundadır.
- Kamu işvereni, bildirimin bir 15 gün içinde sendikaya göndermek zorundadır.
- Çekilme, kamu işverenine başvurma tarihinden başlayarak otuz gün sonra gerçekleşir. Çekilenin bu süre içinde başka bir sendikaya üye olması halinde yeni sendikaya üyeliği, bu sürenin bitim tarihinden itibaren kazanılır.
- Üyenin, sendikadan çıkarılma kararı sendika merkez genel kurulunca alınır. Çıkarma kararı, çıkarılana ve işverene yazı ile bildirilir.
- Çıkarma kararına karşı üye, bildirim tarihinden itibaren 15 gün içinde görevli iş mahkemesine itiraz edebilir. Mahkeme iki ay içinde kesin karar verir. Üyelik, çıkarılma kararı kesinleşinceye kadar sürer.
- Çekilme, göreve son verilmesi veya sair nedenlerle kamu görevinden ayrılanların üyelikleri, sendika şubesi, sendika veya konfederasyon organlarındaki görevleri, farklı bir hizmet koluna giren kuruma atananlardan sendika üyesi olanların ise üyelikleri, varsa sendika şubesi ve sendika organlarındaki görevleri sona erer, ancak varsa konfederasyon organlarındaki görevleri devam eder. Emekliye ayrılanların sendika şubesi, sendika veya konfederasyon organlarındaki görevleri seçildikleri dönemin sonuna kadar devam eder. Üyeliğin devamı ve askıya alınması hallerinde 2821 sayılı Sendikalar Kanununun 24 üncü maddesinde yer alan hükümler uygulanır.