Ticaretin küreselleştiği günümüzde çok sayıda insan internet üzerinden sipariş vererek ürününü kargo yoluyla teslim alıyor. Çin de birçok siteden sipariş verilen ülkelerden biri. Bu durum, "Yeni tip coronavirüs kargoyla da taşınabilir mi, Çin'den gelen paketlerden de virüs bulaşır mı?" sorularını akıllara getirdi.
ntv.com.tr'ye konuşan İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Haluk Eraksoy bu soruya; "Koronaviruslar, diğer virüsler gibi, aktivitelerini ancak insan ya da hayvanların canlı hücreleri içinde sürdürebilirler. Virüsler kuru ortamlarda çok kısa bir sürede aktivitelerini yitirirler. Bu nedenle virüslerin nemli olmayan cansız nesnelerin yüzeyinde varlıklarını sürdürmeleri mümkün değildir" yanıtını verdi.
Yeni Coronavirüsle Kirlenmiş Eşya ve Yüzeylere Nasıl Bir İşlem Uygulanmalı?
Yeni corona virüs enfeksiyonu olduğundan kuşkulanılan bir kişinin solunum yolu salgıları veya vücut çıkartılarının bulaşabileceği tüm yüzeylerin, standard çamaşır suyuyla (1:100 sulandırılmış) silinmesi gerektiğini söyleyen Doktor Haluk Eraksoy, "Belirgin bir kirlenme olduğunda ise 1:10 sulandırılmış çamaşır suyu kullanılmalıdır" dedi.
Kargoyu Hazırlayan Kişide Yeni Coronavirüsü Varsa?
"Kargoyu hazırlayan kişinin enfekte olması paketin de mikrop taşıdığı anlamına gelir mi?" şeklindeki soruya Prof. Eraksoy'un yanıtı ise şöyle:
"Bazı bakteriler kuruluğa uzun süre dayanabilir ve canlılıklarını sürdürebilir. Virüsler ise hücre dışı kuru ortamlarda aktivitelerini çok çabuk yitirir. Bir virüs, infekte bir insanın çıkartılarıyla cansız bir eşyaya bulaştığı takdirde, aradan geçecek birkaç saat bile aktivitesini yitirmesi için yeterlidir. Böylece o virüs artık başka bir insana geçemez."
Yeni Coronavirüs Solunum Salgılarıyla Bulaşıyor
Yeni corona virüsün, diğer corona virüsler gibi solunum salgılarıyla bulaştığı düşünülüyor. Hasta kişilerden öksürük, hapşırık, gülme, konuşma sırasında çevreye saçılan virüs içeren damlacıklar, sağlam kişilerin mukozalarına temas ederek bu kişilerin hastalanmasına neden oluyor.
Prof. Dr. Haluk Eraksoy, hastalığın bu şekilde insandan insana bulaşması için 2 metreden yakın temasın gerektiğini söyledi, "Bugüne kadarki bulgular yeni koronavirüsün insandan insana bulaşabildiğini göstermektedir. Ancak halen bulaştırıcılığın ne ölçüde olduğu bilinmemektedir. Salgının nasıl seyredeceğini belirleyen en önemli faktör virüsün insandan insana ne kadar kolay bulaşabildiği ve gerekli önlemlerin ne kadar başarıyla alınacağıdır. Bugünkü bilgiler ışığında yeni koronavirüsün et, süt, yumurta vb. ürünlerin yenmesiyle bulaşmadığı söylenebilir" değerlendirmesinde bulundu.
Kuluçka Süresi 2-14 Gün
Hastalığın, 2-14 gün süren bir kuluçka süresinden sonra birden başlayan yüksek ateş (39°C), öksürük ve nefes darlığıyla kendini gösterdiğini dile getiren Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı, "Bazı hastalarda boğaz ağrısı ve burun akıntısı da olabilir. Ağır hastalanan ve ölenlerin hemen hepsi yaşlı ya da altta yatan hastalığı (akciğer hastalıkları, organ yetmezlikleri, kanser, diyabet, bağışıklığı baskılayan hastalıklar) olan kişilerdir. Genç sağlıklı erişkinlerde hastalık nispeten hafif seyretmektedir" şeklinde konuştu.
Yeni Coronavirüsten Korunmak İçin Neler Yapılabilir?
"Bugün için ülkemizde hastalığın yayılması söz konusu olmadığından toplumda özel bir önlem alınmasına gerek yoktur" diyen Prof. Eraksoy, yeni corona virüse etki edecek ve hastalıktan korunmayı sağlayacak bir aşının bulunmadığını belirterek şöyle devam etti:
"Korunmak için şimdilik en etkili yöntem virüsle (hasta kişilerle) temas etmekten kaçınmaktır. Ancak solunum yolu infeksiyonu yapan çok sayıda virüsün (grip, nezle virüsleri vb.) insanlar arasında dolaşmakta olduğu kış aylarında sadece yeni koronavirüsten değil, diğer tüm solunum virüslerindan korunmak için el temizliğine dikkat edilmesi, temiz olmayan ellerin göz, ağız ve burna götürülmemesi çok önemlidir."
Coronavirüs Kaynaklı Ölümler Artıyor
Yeni tip coronavirüs (2019-nVoC) nedeniyle Çin'de hayatını kaybedenlerin sayısı 106'ya çıktı, vaka sayısının ise 5 bini geçtiği belirtiliyor.
Hastalığın görüldüğü ülkeler ve saptanan hasta sayılarıyla ilgili güncel rakamların; Tayvan (5), Tayland (8), Avustralya (5), Malezya (4), Singapur (4), Fransa (3), Japonya (3), Güney Kore (3), ABD (5), Vietnam (2), Kanada (1) ve Nepal (1) olduğunu belirten Prof. Dr. Haluk Eraksoy sözlerini, "Yeni ortaya çıkan bir virüs her zaman ilgi ve merak uyandırmıştır. Bu yeni koronavirüs için de böyledir. Ne yazık ki çoğu gerçek dışı olan bilgiler sosyal medyada adeta ışık hızıyla yayılmaktadır. O nedenle yalnızca ciddi kurumların ve kuruluşların açıklamalarına kulak verilmelidir" uyarısıyla tamamladı.
